Tanım olarak bakıldığında gri su içerisinde foseptik atık olmayan ve evlerde tuvalet hariç diğer yerlerden çıkan atık sudur. Bu suyun içerisinde diş macunu, sabun, saç, deterjan, şampuan, yemek yağları ve parçaları bulunur.

Evlerden çıkan artıkların büyük bir bölümünü oluşturan gri su arıtma sistemi lavabodan, duştan, çamaşır ve bulaşık makinelerinden, küvetten ve mutfaktan çıkar. Evin tamamına yakınından elde edilen bu atık su normal suyun yaklaşık %50 ile %80 arasında olmaktadır. Suyun içinde bulunan maddeler ve kalitesi o evde kullanılan kimyasal maddeler ve bulunan kişi sayısı ile ilişkilidir. Bunlar arttıkça suyun kirlilik oranı da artacaktır. Kıyaslama yapıldığında küvet, duş ve lavabodan alınan suların kir oranı diğer bölümlere kıyasla biraz daha düşüktür.

Gri Su Arıtma Sistemi Nedir?

Evlerin yanı sıra okul ve hastane gibi büyük yerlerden de elde edilen gri su insanların günlük yaşamdaki su kullanımlarından elde edilen ve siyah suya kıyasla biraz daha temiz olan atık sulardır. Bu su, evde kullanılan şebeke suyuna kimyasal maddelerin karışmasıyla ortaya çıkar. Örneğin çamaşır makinesinden çıkan gri suyun içerisinde çamaşır suyu, organik madde, askıda katı madde, sodyum, tuzluluk, deterjandan gelen fosfor, nitrat gibi kirletici maddeler bulunur. Mutfak dahil lavabolardan gelen su daha kirli olup bunun içinde yağ ve gres, bakteri, şampuan ve sabun kalıntıları yer alır. Bunların hepsi gri su arıtma sistemi içerisinde toplanmalıdır ve arıtılarak kullanılmalıdır.

Binalarda Gri Su Kullanımı

Gri suyun kullanımı mümkündür. Bu kendi içinde doğrudan kullanım ve arıtarak kullanım olmak üzere iki farklı çeşide ayrılır. Doğrudan kullanımın en güzel örneğin genellikle bahçe sulama işleri olmaktadır. Ülkemizde susuzluğun giderek yaygın hale geldiği düşünüldüğünde bu tür uygulamalar ciddi su tasarrufu sağlayacaktır.

Genellikle uzmanlar gri suyu kullanacak kişilere kullanım öncesi arıtım yapmalarını tavsiye etmektedir. Çünkü suyun içinde çeşitli kimyasallar bulunmakta olup bunlar hem toprağın hem de bitkilerin zarar görmesine yol açabilir. Bahçenin yanı sıra rezervuarda kullanıldığında da klozet içerisinde farklı lekelere sebep olmaktadır. Tüketiciler bu lekeleri çıkarabilmek için daha fazla temizleyici madde ve su kullanımına ihtiyaç duymaktadır.

Eğer gri su arıtma sistemi doğrudan kullanılacaksa bekleme süresi fazla olmamalıdır. Örneğin çamaşır makinesinden çıkan su doğrudan klozet rezervuarında ya da sulamada kullanılmalıdır. Su bekletildikçe içerisindeki kimyasallar daha da etkili hale gelmektedir.

Türkiye’de Gri Su Kullanımı

Ülkemizde gri suyun yeniden kullanımı gün geçtikçe daha yaygın hale gelmektedir. Bu sular rezervuar besleme, süs havuzları, bahçe sulama, çamaşır yıkama, soğutma kulesi besleme, kaba temizlik işleri ve araç yıkama gibi amaçlarla kullanılabilir. Su ne kadar temiz olursa kullanım alanı da o kadar genişlemektedir. Bu nedenle gri suyun arıtma için talep daha fazladır.

Kullanıma uygun hale getirilen gri sular bütün konut projelerinde, camilerde, oteller ve alışveriş merkezlerinde, kamu binaları ve sosyal tesislerde, öğrenci yurtlarında, sosyal tesislerde, spor salonlarında ve okullarda kullanım avantajı sağlar.

Gri Su Geri Kazanım Sistemi

Geri kazanılmış gri su kullanımının faydaları hem çevrenin korunması hem de su tasarrufu açısından öneme sahiptir. Bu sayede yeniden elde edilecek olan suyun hijyen standartları belirlenebilir, mevcut şebeke suyunun gereksiz ve aşırı kullanımı önlenebilir. Gri su arıtma kir seviyesi yüksek olan siyah suya kıyasla biraz daha kolaydır.

Gri su kullanımı ile kuraklık ile mücadelede önemli bir adım atılmış olacaktır. Bu suyun üretimle ilgili her aşamada kullanılabilmesi yoğun su kullanımının azalmasının sağlayacaktır. Ayrıca yangın söndürme ve araç yıkama gibi alanlarda da kullanılabilmesi gri suyu daha etkili bir kaynak haline getirecektir.

Gri Su Arıtma Yöntemleri

İstenilen seviyeye ulaşması için bazı durumlarda gri suyun arıtılması gerekecektir. Bu amaçla kimyasal, fiziksel veya biyolojik arıtma yöntemleri kullanılır. Fiziksel arıtmada filtrasyon ve çöktürme işlemleri uygulanır. Uygulanan işlemlerin başarılı sonuçlar verebilmesi için ileri teknoloji ile hazırlanmış olan gri su geri kazanım sistemleri son derece etkili olacaktır. Bu sayede kullanılan su septik sistemden ya da kanalizasyondan uzak ve sağlıklı hale gelecektir.

Gri suyun yeniden kullanımı için fotokatalitik oksidasyon, yapay sulak alan, elektrokoagülasyon, döner biyolojik reaktörler, membran biyoreaktörler, döner biyolojik reaktörler ve ardışık kesikli reaktörler olmak üzere farklı teknolojilerden yararlanılır. Bunun sonucunda arıtmadan çıkan artıklar doğrudan kanalizasyona gönderilir. Geriye kalan temiz ve kullanılabilir su ise kullanım suyu deposuna aktarılır. Buradan alınan su çamaşır yıkama, tuvalet rezervuarı, temizlik, araba yıkama, bahçe sulama ve buna benzer alanlarda rahatlıkla kullanılabilir.

Gri Su Arıtma İşlemleri

Uygulanan gri su arıtma işlemleri, kullanılan teknik yapıya bağlı olarak farklılık gösterecektir. Genellikle ilk aşamada suyun içinde bulunan tırnak, kıl, saç gibi katı cisimler arındırılır. Bunun için kıl tutucu ince filtreden destek alınır. Ardından oksijen zenginleştirme yani biyolojik arıtma işlemi yapılır. Katı cisimlerden arındırılan su belirli süreler ile havalandırılır ve oksijen yönünden zengin olması sağlanır. Burada amaç aerobik bakterilerin yaşayabilmesi için ortam oluşturmaktır.

Biyolojik arıtması tamamlanan suya membran teknolojisi kullanılarak ultrafiltrasyon yapılır. Bu işlemle sudaki zararlı bakteri ve patojenin giderilmesi sağlanır. Daha sonra suyun içinde kalabilecek kısmi kirliliklere karşı eşit basınç dağılımı uygulanır. Bu aşamada eşit büyüklüğe sahip difüzör delikleri kullanıldığından temizlenmeyen nokta kalmamaktadır. Tüm modüllerden geçirilen su ardından temiz su kısmına aktarılır. Burada su hep steril kalsın diye içerisine uygun ph dengesinde klor ilavesi yapılır.

gri su arıtma sistemi